”Der Wedding kommt!”. Deze aankondiging is inmiddels bijna een running-gag geworden. Komt-ie nou of komt-ie niet? De wijk Wedding, ten noordwesten van het stadscentrum en slechts enkele kilometers van de Brandenburger Tor, wordt door zogeheten insiders al jaren getipt als de nieuwste place to be van Berlijn. Maar wie Wedding een beetje kent, weet dat stijgende huurprijzen en een paar hippe cafés nog lang geen gestileerde bakfiets-biotoop opleveren. Wedding is en blijft een echte volksbuurt, een beetje groezelig, maar met onmiskenbare charme.
Een toeristische trekpleister is Wedding sowieso nooit geweest. Nou ja, nooit? Ook niet helemaal waar. Er was een tijd dat de Berlijners massaal uitliepen naar Gesundbrunnen, een buurt in het stadsdeel waar tot halverwege de 19e eeuw een heus kuuroord te vinden was. Hiervan zijn aan het riviertje Panke rondom de Luisenbad-bibliotheek nog enkele restanten bewaard gebleven. Tegenwoordig vormen ze een kleine oase te midden van het drukke verkeer eromheen.
Der rote Wedding
Direct naast de bibliotheek staan een voormalige fabriek en een oud tramdepot.
In de jaren twintig stond Wedding bekend als “Roter Wedding”, een belangrijk industrieel bolwerk waar vooral arbeiders woonden die hun stem gaven aan de sociaaldemocraten en de communisten. Regelmatig kwamen beide kampen met elkaar in botsing. Ook de toenemende provocaties van de nazi’s onder leiding van Goebbels leidden tot straatgevechten, soms met dodelijke afloop, en het zou alleen maar erger worden.
Een van de plekken in Wedding die onlosmakelijk verbonden zijn met de nazi-terreur is Plötzensee. Naast het zwemmeertje, waar de lokale bevolking zomers verkoeling zocht, bevond zich een gevangenis waar talloze verzetsstrijders zijn geëxecuteerd.
Moderne kathedralen
De fabrieken langs de Panke zijn al lang niet meer in bedrijf, maar hun gebouwen zijn bewaard gebleven.
De industriële grootmacht AEG liet op twee locaties een architectonisch erfgoed achter dat wereldwijd bekend is. De ontwerper was Peter Behrens, een pionier van de moderne bouwkunst. Onder zijn leiding werkten grootheden als Mies van der Rohe, Walter Gropius en Le Corbusier. Aan het begin van de 20e eeuw ontwierpen zij fabriekshallen waarin glas en staal de hoofdrol speelden, lichte, open ruimtes die hun tijd ver vooruit waren.
Tussen kunst & duister verleden
Met het verdwijnen van de fabrieken verdwenen ook veel arbeiders. Hun plaats wordt tegenwoordig ingenomen door jonge mensen, aangetrokken door de betaalbare woon- en werkruimte.
Idealistische startups – zoals Ecosia, de zoekmachine die haar winst investeert in ecologische projecten – en kunstenaars die op zoek zijn naar betaalbare ateliers vinden hier hun plek.
Wedding is een wijk waar je echt op ontdekkingstocht moet gaan. Waar je twee keer moet kijken om te zien dat een vervallen gebouw géén ruïne is. Waar een met groen overwoekerd uitkijkplatform eigenlijk een bunker blijkt te zijn, ooit gebruikt voor luchtafweergeschut in de Tweede Wereldoorlog. En waar een voormalig crematorium is omgevormd tot een van de levendigste kunstgalerieën van de stad.
Ook de Ufer-Studios zijn inmiddels een begrip: dé plek voor moderne dansproducties. En het Primetime-Theater geldt als een van de hipste theaters van Berlijn.
Niet ver daarvandaan, direct achter het Centraal Station, ligt bovendien het belangrijkste museum voor hedendaagse kunst: de Hamburger Bahnhof.
Van geneeskrachtige bron tot industrieel erfgoed, van verzetsbolwerk tot broedplaats voor moderne kunst – Wedding is nog altijd een ruige wijk. Niet altijd een lust voor het oog, maar juist daardoor zo typisch Berlijn.
Zin gekregen om het eigenzinnige Wedding op de fiets te verkennen? Reserveer hier onze fietstocht “Het onbekende Berlijn: Wedding en Pankow”.
Björn
