Rara, wat ben ik? Je vindt me op praktisch elke straathoek in Berlijn en ik vlieg meer dan 70 miljoen keer per jaar over de toonbank... Uiteraard, een curryworst. De pittige snack werd precies 70 jaar geleden in Berlijn uitgevonden en heeft sindsdien de wereld veroverd.
De uitvinding van de curryworst
Volgens de overlevering is de curryworst bij toeval ontstaan. De 36-jarige Herta Heuwer, afkomstig uit het Oost-Pruisische Königsberg (het huidige Kaliningrad), stond op 4 september 1949 in haar snackbar in het naoorlogse West-Berlijn wat te experimenteren. Uit verveling mengde ze wat tomatenpuree met Worcestershiresaus en currykruiden, en goot het mengsel over een in stukken gesneden braadworst.
Hoewel uit nood geboren, sloeg haar creatie meteen aan - zowel bij de bouwvakkers die Berlijn weer opbouwden als bij de geallieerde soldaten. Heuwer liet haar saus zelfs patenteren en maakte Berlijn officieel tot de bakermat van de curryworst. (Hamburg en het Ruhrgebied beweren overigens nog altijd dat zij eerder waren, maar dat laten we maar even in het midden.)
Curryworst is cult
In Duitsland is de curryworst een icoon, nog meer dan de frikandel in Nederland. Toegegeven: qua uiterlijk en qua smaak zijn ze niet heel verschillend, beide bestaan ze uit onduidelijk vlees in een vette jas. Maar bij de curryworst draait het niet alleen om de smaak.
Het is het hele ritueel eromheen dat de snack tot cult verklaart. Zanger Herbert Grönemeyer wijdde er zelfs lied aan: „Kommste vonne Schicht / wat schönret gibt et nich / als wie Currywurst.” Een curryworst eet je staand aan een plastic tafeltje, bij voorkeur laat op de avond, net als de overwerkte rechercheurs uit de eeuwige tv-krimi Tatort. De zaak is opgelost. De wereld is weer even in orde.
Met of zonder
‘Mit oder ohne?’ die vraag krijg je standaard als je in Berlijn een curryworst bestelt. En nee, het gaat niet over de saus! In de naoorlogse jaren was er een tekort aan varkensdarmen, waardoor de variant zonder darm populair werd.Tot op de dag van vandaag wordt de worst bij Konnopke, in het vroegere Oost-Berlijn, traditioneel zonder darm geserveerd, terwijl men bij Curry Baude in Wedding, ooit West-Berlijn, liever met darm eet.
Delicatesse voor iedereen
Een curryworst kan altijd — ontbijt, lunch, diner of midnightsnack. In Wedding schuiven de eerste nachtwerkers al om zes uur ’s ochtends aan, terwijl bij Curry 36 in Kreuzberg de laatste feestgangers dan net hun weg naar huis vinden. Op de weekmarkt aan de Kollwitzplatz en bij Bier's Kudamm 195 wordt de snack zelfs verheven tot delicatesse: daar nip je er een glaasje champagne bij. Hoe groot de verschillen ook zijn, de curryworst verenigt Berlijn.
Eet je geen vlees? Geen probleem: bij Curry 36 en Konnopke staat inmiddels ook een vegan curryworst op het menu.
ps. wil je tijdens jouw fietstocht met ons een van de bovenstaande curryworstkraampjes uitproberen? Laat het ons weten!
Niels
