Het Berlijn van Unorthodox

 

Het verrassende Netflix-succes Unorthodox vertelt het verhaal van de 19-jarige Esty Shapiro, die haar verstikkende huwelijk en de ultraorthodoxe joodse gemeenschap in New York ontvlucht om een nieuw leven op te bouwen in Berlijn. De 4-delige miniserie, waarin naast Engels ook Jiddisch wordt gesproken, is voornamelijk in de Duitse hoofdstad opgenomen. Wij laten je zien waar.

 

Winterfeldtplatz

Fijn voor Berlijn-liefhebbers is dat de makers, naast beroemde monumenten zoals de Gendarmenmarkt en de Siegessäule, voor vele locaties buiten de gebaande paden hebben gekozen. Vooral voormalig West-Berlijn staat in de schijnwerpers.

Het opvallende hoekhuis waar de moeder van Esty woont (die al eerder was gevlucht uit de gemeenschap) is te vinden aan de Winterfeldtplatz in de wijk Schöneberg. Het gebouw, ontworpen door Hinrich en Inken Baller eind jaren negentig, symboliseert in zijn lichtheid en openheid het nieuwe begin van Esty in Berlijn na de beklemmende eerste scènes uit New York.

Hinrich Baller Winterfeldtplatz sporthal

 

De sprookjesachtige architectuur is niets voor liefhebbers van eenvoud en functionaliteit – zoals de meeste architectuurcritici. Wij vinden het een welkome afwisseling tussen de statige Gründerzeit-panden en naoorlogse bouwzondes die dit deel van Berlijn domineren. Ietsje verderop staat met de sporthal van de Spreewald-Schule nog een werk van deze architecten.

 

Tip: Het beste moment om de Winterfeldtplatz te bezoeken is zaterdagochtend als de sfeervolle weekmarkt wordt gehouden.

Baller-Haus
Winterfeldstraße 39, 10781 Berlin

 

Weinhaus Huth

Het hippe koffietentje waar Esty op de eerste dag haar nieuwe vrienden ontmoet, bestaat ook in het echt. Het filiaal van de Berlijnse koffieketen The Barn is te vinden in Weinhaus Huth. Dit pand uit 1912 kwam dankzij een solide staalskeletconstructie vrijwel ongeschonden door de Tweede Wereldoorlog, als zo ongeveer het enige gebouw in een wijde omtrek. Ten tijde van de Berlijnse Muur werd het daarom vaak aangeduid als "het laatst overgebleven huis op de Potsdamer Platz". Tegenwoordig is het moeilijk voorstelbaar welke leegte hier toen heerste, want inmiddels is dit het nieuwe zakencentrum van Berlijn geworden. Weinhaus Huth overleefde ook de bouwboom van de jaren negentig, en is nu het enige historische gebouw tussen alle moderne kantoortorens en shopping-malls.

The Barn
Alte Potsdamer Str. 5, 10785 Berlin

Disclaimer: dit is niet ieders kopje 'koffie'. Kinderwagens zijn ongewenst. Melk in je filterkoffie? No way. Niets mag afleiden van de ultieme koffiebeleving.

 

Kulturforum

Niet ver van de Potsdamer Platz op het Kulturforum bevindt zich ook het conservatorium waar Esty auditie mag doen. De knalgele blikvanger ernaast is de Berliner Philarmonie van architect Hans Sharoun. Het gebouw met het eigenzinnige ontwerp is de thuisbasis van Berlijns wereldberoemde symfonieorkest en dankzij de perfecte akoestiek een van de beste concertzalen ter wereld. Mooi is het contrast met de strakke lijnen van de Neue Nationalgalerie van Ludwig Mies van de Rohe, het museum voor twintigste-eeuwse kunst dat iets verderop staat.

Tip: nieuwsgierig naar de Philarmonie? Elke dinsdag vinden in de foyer vanaf 13 uur gratis lunchconcerten plaats.

Berliner Philarmonie
Herbert-von-Karajan-Straße 1, 10785 Berlin

Joodse begraafplaats Weißensee (foto: Adobe Stock)

 

Joodse Begraafplaats Weißensee

In de derde aflevering is een klein rolletje weggelegd voor de joodse begraafplaats in Weißensee. Met meer dan 115.000 graven is dit zonder twijfel het meest indrukwekkende stuk bewaard gebleven joodse cultuur in Berlijn. Niet alle grafstenen en mausolea hebben de tand des tijds even goed doorstaan. De graven zijn vaak oeroud en mogen, anders dan in het christelijke geloof, niet geruimd worden. Ook het leggen van bloemen is niet gebruikelijk. In plaats daarvan zijn de grafstenen bedekt met klimop – blijft ook 's winters groen en symboliseert de onsterfelijkheid – en liggen er kleine steentjes bovenop. Juist vanwege de wildernis is het een avontuur om deze verborgen parel te bezoeken. Let alleen wel op dat je er niet verdwaalt. Het complex beslaat een gebied van 40 ha. en de poort sluit pünktlich om 17:00 uur (op vr. om 14:30 uur/ za. gesloten).

Jüdischer Friedhof Weißensee
Herbert-Baum-Straße 45, 13088 Berlin

 

 

Wannsee

Een van de mooiste scènes uit de serie ten slotte speelt zich af aan het strand van de Wannsee waar Esty definitief het religieuze juk – en haar pruik – van zich afwerpt. Uitgerekend de Wannsee. Een heerlijk maar ook een “schuldig landschap", om met de Nederlandse kunstenaar Armando te spreken. In een van de villa's langs het meer bekokstoofden enkele hooggeplaatste nazi's in 1942 de planmatige moord op de joden. In de villa is vandaag de dag een tentoonstelling over de Wannseeconferentie te bezichtigen (meer hierover lees je hier).

Het is wat ons en velen anderen zo fascineert aan Berlijn: niets lijkt te worden verborgen of verdoezeld. Misschien is het wel dankzij alle verschrikkingen uit het verleden en de daaruit voortvloeiende wens om een andere weg in te slaan dat de stad vandaag de dag een enorme aantrekkingskracht uitoefent op vrijheidslievende mensen als Esty.

Strandbad Wannsee
Wannseebadweg 25, 14129 Berlin

Haus der Wannsee-Konferenz
Am Großen Wannsee 56-58, 14109 Berlin

 

Jard & Niels